31 රාත්‍රි අහසේ විරල සිදුවීමක්

වසර 152කට පසු අපට දකින්නට ලැබෙන විරල සිදුවීමක් මාර්තු 31 වැනිදා නවම් පුර පසළොස්වක දින රාත්‍රි අහසේ දක්නට ලැබෙන බව කොළඹ විශ්වවිද්‍යාලයේ භෞතික විද්‍යා අංශයේ මහාචාර්ය, ශ්‍රී ලංකා විද්‍යාභිවර්ධන සංගමයේ සභාපති මහාචාර්ය චන්දන ජයරත්න මහතා පවසයි.

මේ අනුව 31 වැනිදා චන්ද්‍රයා විශාල ලෙස පැවතීමත්, දීප්තිය වැඩි වීමත්, පූර්ණ චන්ද්‍රග්‍රහණයක් සිදු වීමත් නිරීක්ෂණය කළ හැකි බවද එවැනි සිදුවීමක් මීට පෙර සිදු වී ඇත්තේ ක්‍රිස්තු වර්ෂ 1866දී බවද මහාචාර්යවරයා කියා සිටී. මෙලෙස ලබන 31 වැනිදාට යෙදෙන නවම් පුර පසළොස්වක දින චන්ද්‍රයාගේ ප්‍රමාණය 15%කින් විශාල වන බවත්, දීප්තිය 30%කින් වැඩි බවත් හෙතෙම පවසයි. මේ ආකාරයේ සඳ තාරකාවිද්‍යානුකූලව නීල චන්ද්‍රයකු (Blue Moon) ලෙස හඳුන්වනු ලබන අතර, මේ චන්ද්‍රග්‍රහණය මෙවසරේ අපට දැකීමට හැකි ප්‍රථම පූර්ණ චන්ද්‍රග්‍රහණයද වෙයි. අපේ රටේ වේලාවෙන් පස්වරු 4.20ට ආරම්භ වී එදින රාත්‍රි 9.31ට අවසන් වන මෙහි පූර්ණ චන්ද්‍රග්‍රහණය පස්වරු 5.18 සිට 7.38 දක්වා සිදු වේ.

එය අපට නැගෙනහිර දෙසින් මුහුදු මට්ටමින් ඉහළ අංශක 10 – 20 අතර ප්‍රදේශයෙන් බලාගත හැකිය. ඊට පසු රාත්‍රී 8.40 වන තෙක් අර්ධ චන්ද්‍රගහණය නැඟෙනහිර දෙසින් දර්ශනය වේ. මේ වසරේ යළි පූර්ණ චන්ද්‍රග්‍රහණයක් දකින්නට ලැබෙන්නේ ජූලි 27 බවත්, මේ වසරේ අප රටට දක්නට ලැබිය හැකි වන්නේ මේ චන්ද්‍රග්‍රහණ දෙක පමණක් බවත් මහාචාර්ය චන්දන ජයරත්න මහතා පවසයි.

බ්ලූ  මුන් - එක් දින දර්ශනයේ මාසයක් පුරාම පූර්ණ චන්ද්රයන් දෙකකින් සමන්විත වන අතර පෘථිවියේ සෙවනැල්ල 2018 ජනවාරි 31 වන දින මුළු චන්ද්ර ග්රහණයම ලබා දෙනු ඇත. සඳුදා පෘථිවියෙහි අඳුරු ආවරණය සහිත සෙවණැලි අභ්යන්තරය චලනය වන විට මුළු පැය එක හමාරකටත් වඩා වැඩි කාලයක් පවතිනු ඇත. ජනවාරි 31 දින පුරාම චන්ද්රයා වන්නේ නිරන්තරයෙන් පුර්ණ චන්ද්ර සුපිරි ග්රන්ථ මාලාවක තුන්වන ස්ථානයයි. එනම් සුපිරි සමීප පූර්ණ චන්ද්රයන්ය. එය 2018 දී නිල් මැරන් දෙකක් අතරින් එකක් වේ. එබැවින් එය සම්පූර්ණ චන්ද්ර ග්රහණයක් හෝ නිල් සඳු හෝ සුපිරි යානයක් නොවේ. එය තුනක් ... සුපිරි නිල් සඳ සූර්යග්රහණයක්!

සමහර සමාජ මාධ්යයන් දැන් කියාපාන්නේ පළමුවන බ්ලූ ලූං ග්රහයා අවුරුදු 150 ක් ඇතුළතද? එය ... ඔබ මුළු ලෝකයම ගැන නොසිතා, නමුත් පමණක් ඇමරිකාව. ඒ ගැන වැඩි විස්තර.

සුපිරි චන්ද්ර ග්රහණ චන්ද්රග්රහණ ගැන කුමක් කිව හැකිද? අවසාන සුපිරි ග්රහලෝකයේ පූර්ණ චන්ද්ර ග්රහණය 2015 සැප්තැම්බර් මාසයේ දී සිදු වූ අතර, 1982 දී සිදුවූ අවසාන සූර්ය බ්ලු ග්රහයා විය.

වැදගත්. ඔබ උතුරු ඇමරිකාවේ හෝ හවායි දූපත් වල ජීවත් වනවා නම්, මෙම චන්ද්ර ග්රහණය ජනවාරි 31 වන දා ඉර බසින්නට පෙර ඔබේ අහසෙහි දිස්වනු ඇත.

අනෙක් අතට, ඔබ මැද පෙරදිග, ආසියාව, ඉන්දුනීසියාව, ඕස්ට්රේලියාව හෝ නවසීලන්තයේ ජීවත් වනවා නම්, මෙම චන්ද්ර ග්රහණය ජනවාරි 31 වැනිදා ඉර බසින වේලාවෙන් සිදුවනු ඇත.